چکیده طرح:
مقدمه
امروزه یکی از مسائل بسیار مهم در بافت شهری و به ویژه بافت تاریخی- فرهنگی هر شهر، نمای ساختمان های مختلف است؛ که در شرایط ساخت و ساز کنونی غالباً آخرین عملیاتِ احداث محسوب می شود و نحوه حضور آن را در سیمای شهری مشخص می نماید. وجود مصالح متعدد با رنگ ها و نقش های متنوع و ترکیب های گوناگونِ مصالح براساس الگوهای مختلف، موجب شده تا بافت شهری با مسئله ای با عنوان نمای همگون و ناهمگون با بستر روبرو شود. همانطور که اشاره شد، پارامترهای مختلفی جهت ارزیابی نمای یک ساختمان در یک بستر وجود دارند؛ که در آن جنس، رنگ، نقش و طرح مصالح، موارد مستقیم و توان اقتصادی مالک به همراه نیروی انسانی ماهر در زمینه های طراحی، کنترل و اجرا، از موارد غیرمستقیم و بسیار موثر بر چگونگی و کیفیت نمای ساختمان می باشند. همچنین ضوابط و دستورالعمل های موجود درخصوص نمای ساختمانها نیز به عنوان راهنما و ارائه دهنده چهارچوب به مالکان و طراحان، با توجه به مسائل متعددی از جمله پارامترهای مربوط به مصالح، اقلیم منطقه و الگوهای بومی معین شده اند. 
 بیان مسأله
علی رغم وجود حساسیت های ویژه و تلاش های صورت گرفته از سوی نهادهای مدیریت شهری، در راستای ساماندهی نمای ساختمانهای نوساز در حیطه مصالح استفاده شده و طرح های مربوط به آنها، بویژه اقداماتی که از سوی کمیته تخصصی نما و سیمای شهری تبریز انجام گرفته است، می توان شاهد ناهماهنگی های مختلفی درخصوص نمای بناهای نوساز با یکدیگر و همچنین با بستر ارزشمند محدوده منطقه تاریخی- فرهنگی 8 تبریز، بود. در این محدوده طیف متنوعی از نماها وجود دارند که پس از ارزیابی می توان از نظر هماهنگی و همگونی، آنها را در درجات مابین عالی تا ضعیف دسته بندی نمود.
در این میان مسئله مهم این دسته بندی، مربوط به نحوه ارزیابی و معیارهای آن می باشد. در حال حاضر علاوه بر الزامات عمومی ساخت و ساز، آیین نامه­ی ویژه ای مربوط به احداث نمای ساختمانهای نوساز با عنوان «دستورالعمل طراحی و اجرای نمای ساختمان ها در محور تاریخی- فرهنگی کلانشهر تبریز» وجود دارد که می تواند مبنایی برای ارزیای فوق باشد. همچنین نمای خانه های تاریخی تبریز به عنوان گونه ای مهم از سرمایه های معماری شهر تبریز و بدلیل برخورداری از کاربری مشترک با سوژه منتخب این مطالعه، می تواند در تهیه مولفه های مربوط به ارزیابی  نمای ساختمانهای نوساز مورد توجه واقع شود.
تحقیق حاضر تلاشی برای ارائه مبنای ارزیابی نمای ساختانهای نوساز مسکونی از طریق نمای خانه های تاریخی و دستورالعمل طراحی و اجرای نمای ساختمان ها در محور تاریخی- فرهنگی تبریز می باشد. پس از دستیابی به مولفه های ارزیابی و با بررسی های میدانی در محدوده ای از منطقه تاریخی- فرهنگی، نمای هر ساختمان نوساز مسکونی ارزیابی شده و سپس نتایج حاصل شده نیز در ارائه راهکارهای عملیاتی مورد توجه قرار می گیرد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
برای جلوگیری از گسترش روز افزون نماهایی که بدون پشتوانه معنایی و کالبدی پدید می آیند و ترکیبی ناهمگون را با جداره های معابر و بستر خود بوجود می آورند، ضروری است نمای ساختمانهای نوساز بویژه با کاربری مسکونی بدلیل سهم بالای آن در ساخت و سازها، مورد توجه متخصصان و مدیران شهری قرار گیرند.
از سوی دیگر، با وجود اینکه در تمامی منابع و ضوابط موجود در زمینه طراحی و اجرای نماهای نوساز بویژه در محور تاریخی- فرهنگی شهر به بهره مندی از هویت اسلامی- ایرانی و استفاده از سرمایه های تاریخی در آنها  تأکید شده است، آشکارا می توان به کمرنگ بودن تأثیرگذاری ابنیه تاریخی در وضعیت کنونی نماها که بیشتر ناشی از سردرگمی های موجود در مورد چیستی و چگوگی بهره مندی از الگوهای تاریخی در ابینه نوساز می باشد، پی برد. در هر حال فقدان موجود درخصوص نحوه بکارگیری اجزاء و عناصر نمایی موجود در الگوهای تاریخی، حاکی از اهمیت پرداخته شدن به این موضوع می باشد. تحقیق حاضر فرصتی برای پاسخگویی به ضرورت های موجود در راستای ارتقاء کیفی نماهای نوساز از طریق ارزیابی ابنیه نوساز مسکونی و ارائه راهکارهایی با استفاده از الگوهای تاریخی را فراهم می نماید.
 اهدف تحقیق
مهمترین هدف این تحقیق آگاهی از وضعیت کنونی نماهای ابنیه نوساز مسکونی براساس دو معیارِ الف) «دستورالعمل طراحی و اجرای نمای ساختمان ها در محور تاریخی- فرهنگی کلانشهر تبریز» و ب) نمای خانه های تاریخی تبریز و در نهایت ارائه راهکارهایی برای ارتقاء کیفی نماها برمبنای مورد ب می باشد. بنابراین به صورت موردی می توان اهداف این تحقیق را شامل موارد زیر دانست:
1) بررسی و ارزیابی وضعیت کالبدی و زیبایی شناختی نماهای اصلی ابنیه نوساز مسکونی؛
2) درجه بندی نماهای اصلی ابنیه نوساز مسکونی؛
3) بهره­مندی از اجزای نمایی خانه­های تاریخی موجود در راستای ارتقاء وضعیت نمای ساختمانهای نوساز مسکونی؛
4) ارائه­ راهكارهاي پيشنهادي در راستاي بهبود وضعیت نماهای اصلی ابنیه نوساز مسکونی و همگون با بستر تاریخی منطقه 8 شهرداری تبریز.