تحلیل و ارزیابی پیاده روهای شهری تبریز (محدوده مرکزی شهر تبریز)

چکیده طرح:
مقدمه
راه رفتن یکی از توانایی های بالقوه ذاتی هر انسانی است که خداوند به همه ی ابنای بشر پس از تولد ارزانی11 (. پیاده روی، ساده ترین، قدیمی ترین، ارزان ترین و ضروری ترین نوع حمل و : داشته است )معینی، 1931 نقلی بوده است که منجر به بهبود کیفیت زندگی شهری، افزایش نشاط اجتماعی و پویایی شهری و ارتقای سطح سلامت عمومی گردیده است ) پاکزاد، 1939 (. بعدها چهارپایان و کالسکه نیز در کنار جابجایی پیاده بخش کوچکی از سیستم حمل و نقل انسانی را تشکیل دادند، تا این که اتومبیل به وسیله انقلاب صنعتی و مدرنیسم وارد حیات بشری شده و سیستم حمل و نقل و جابجایی را دگرگون ساخت، همچنین با چیرگی خودرو در سکونتگاه ها، شهرها نیز جهت سازگاری با شرایط جدید رو به تغییر و تحول گذاشتند. انسان در شهر ساکن بوده، زندگی می کند و به فعالیت می پردازد. حضور وی در شهر دائمی است، چه به عنوان ساکن قطعه ای از 91 (، این در حالی است که تا قبل از انقلاب : شهر و چه به عنوان عابر در قطعاتی دیگر )جعفری مبین ، 1932 صنعتی، اندازه و تناسبات عناصر شکل دهندة شهر، برمبنای مقیاس انسانی و الگوی جابه جایی ها نیز بر اساس13 ( این نوع جابه جایی، : حرکت فرد پیاده بود؛ یعنی او اندازه و فاصله ها را تعیین می کرد ) قریب ، 1939هزاران سال تجربه شده و در واقع، حرکت عابر پیاده، ساختار سکونتگاه ها را شکل می داده است. زیباترین مراکز11 (. تسلط همه جانبه اتومبیل -11 : قدیمی شهرهای متمدن نیز شاهدی بر این مدعاست ) کنف لاخر ، 1931بر خیابان های شهری و الویت بخشیدن بر حمل و نقل سواره، تحت سیطره نگرش های مدرنیستی در دوران معاصر، موجب مسائلی از قبیل انواع آلودگی های صوتی، بصری و هوا، نزول مؤلفه های تأثیرگذار بر منظر شهری، کاهش روابط و تعاملات مثبت اجتماعی، کاهش امنیت و ایمنی معابر و ... شده است ) اسلامی و همکاران38 (. این حضور پررنگ اتومبیل ها عملا معنای حیات انسانی را در شهر ها به چالش کشیده است و : 1931 ، با گذشت زمان زندگی انسانی شهرها جای خود را به زندگی ماشینی داده است و فضای خالی انسان ها در عرصه های عمومی و شهری هرچه بیشتر از قبل احساس میگردد. تا جایی که در سال 2119 منشور آتن 1 که در اروپا تدوین گردیده است رسماً به این موضوع پرداخته است، بر اساس این منشور دسترسی فیزیکی بهتر ناشی از توسعه زیرساخت های حمل و نقل منجر به خلق موانع و محدودیت ها خواهد شد )به ویژه برای حالت های آهسته تر حمل و نقل و حرکت(. منشور جدید آتن بهبود دسترسی را مستلزم توجه دقیق به موقعیت و تراکم1 Athens Charter تحلیل و ارزیابی پیاده روهای شهری تبریز )نمونه موردی: بافت مرکز شهر تبریز( فصل اول: کلیات تحقیق9 فعالیت ها و توسعه ی کاربری مختلط، به همراه توسعه ی مبدل های کارآمد حمل و نقل، کاهش نیاز شهروندان به سفر، ارتقاء حمل و نقل عمومی و خلق مناطق بدون خودرو بیش تر و توسعه ی تسهیلات دوچرخه و پیاده می داند ) The new charter of Athens , .) 2119 افزایش سطح شهرنشینی در جهان که به صورت رشد سریع و افزایش جمعیت تجلی یافته تهدیدی برای محیط های شهری است، بخصوص در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران توجه ما را به این موضوع جلب می کند که رشد شهر با تغییرات شهری و محیطی همراه است که باید چالش های متعدد در رابطه با محیط زیست، سلامت انسان و رفاه او مورد توجه قرار گیرد. یکی از عمده ترین مسئله های شهرها اتومبیل محور بودن و در مقابل فقدان فضاهای قابل پیاده روی در آنهاست که این امر برای سلامتی، خانواده، اجتماع و شهرهایمان مطلوب نمی باشد، سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست های توسعه11 (. گذرها و میدان ها که دیرزمانی در پی پیاده روی و تجمع : پایدار است )غفاریان شعاعی و همکاران، 1932 مردم، محل آسایش، آرامش، جنبش و تعامل بوده، امروزه به خیابان، فلکه و لامکانی پر از هراس و شلوغی و11  (. آشفتگی پیاده روی نه تنها در : آلودگی برای تجمع و گذر خودرو ها تبدیل شده است )رضایی ، 1932 گذرهای سطح شهر بلکه در همۀ فضاهای شهری مانند پیاده رو ها دیده می شود. پیاده رو های شهری از جمله فضاهایی هستند که می توانند خلا تعاملات انسانی در سطح شهر را بهبود بخشیده، شور و سرزندگی را به مناطق مرکزی شهرها آورده، مردم را به حضور داوطلبانه در شهر تشویق کنند و در نتیجه، پایداری مراکز شهری را 11 (. به عبارتی منظور از پیاده رو گذرگاهی است که در کنار : تضمین نمایند ) قربانی و جام کسری ، 1933مسیرهای سواره رو مثل جاده، خیابان و میدان منحصراً برای حرکت عابران پیاده ساخته می شود. پیاده رو ها در تمامی مسیر های سطح شهر کشیده شده اند و شانه به شانه خیابان ها و اتومبیل ها در حرکت اند و بعضا در باریکی کوچه و بن بست ها از خیابان ها نیز پیشی می گیرند.
مطالعات انجام شده در خصوص پیاده روهای شهری در ایران، نشانگر وضعیت نه چندان مطلوب محورهای پیاده و پیاده روهای شهری در کشور می باشد. تداخل پیاده و سواره، وجود چاله و سطوح ناصاف پیاده رو ها، وجود موانع فیزیکی، دشواری عبور و مرور، غیر ایمن بودن برخی امکانات عمومی، آلودگی هوا و سر و صدا در برخی مناطق شهری، شلوغی، امکان تصادف و برخورد با وسایل نقلیه موتوری بخصوص موتورسیکلت ها، دسترسی راحت عابر پیاده به ایستگاه های ترانزیت، ناکافی بودن نور بعضی معابر، کم عرض بودن پیاده رو ها و ... از جمله مشکلاتی است که مردم شهرهای کشورمان کم و بیش در پیاده رو های مختلف شهری با آن ها دست به تحلیل و ارزیابی پیاده روهای شهری تبریز (نمونه موردی: بافت مرکز شهر تبریز) فصل اول: کلیات تحقیق گریبانند و گلایه هایی چند از آن ها شنیده می شود. با این حال برنامه ریزی برای ساماندهی فضاهای پیاده در سال های اخیر در بعضی از کلان شهرهای کشورمان از جمله تبریز مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر در شهر پر جمعیت تبریز نیازمند فضاهایی هستیم که علاوه بر این که مردم به گشت و گذار و استراحت در آن ها بپردازند، فرصت گفت و شنود آن ها در میان افراد شاخص شهری نیز فراهم باشد، همچنین پتانسیل های گردشگری و بافت تاریخی شهر نیز می تواند با کاهش سرعت حرکت یعنی پیاده مداری ارزش های پنهان خود را نمایان سازد. به این دلیل است که ایجاد چشم انداز پیاده مداری به عنوان یکی از عوامل حیاتی برای سلامت شهر و شهروندان در طرح های جامع، موضوعی، موضعی و حمل و نقل ترافیکی شهر تبریز مورد توجه برنامه ریزان و مسئولان شهری شهر تبریز قرار گرفته است. در این طرح ها ایجاد فرهنگ پیاده مداری به وسیله ساخت و بهبود کیفیت پیاده رو های شهری و مسیرهای دوچرخه سواری از جمله راه کارهای کاهش مضرات و آسیب های زیست محیطی مطرح شده است. چشم انداز و طرح جامع عابر پیاده شامل شناسایی و ویژگی های عابرین پیاده، مسائل و مشکلات شهری، تعیین اهداف، مقاصد و ارائه اقدامات در قالب طرح جامع پیاده روی است که123 (. گزارش حاضر نیز : از طرف بسیاری از برنامه ریزان مورد توجه قرار می گیرد ) شماعی و اقبال، 1931 درصدد شناخت و آسیب شناسی پیاده رو های منتخب بر مبنای نقشه استخوان بندی شهر تبریز و بررسی، ارزیابی و تحلیل آن ها با معیار های جهانی پیاده مداری و پیاده رو سازی در راستای ارتقا و بهبود کیفیت آن ها به عنوان عرصه های عمومی و انسان محور شهری و ارائه راهکارهای مناسب و کاربردی می باشد.
 

تبریز - میدان ساعت - خیابان مصلی - دانشکده معماری و شهرسازی

کد پستی : 5137753497   تلفن: 35539207-041   دورنگار :35539200-041

کلیه حقوق این سایت متعلق به دانشگاه هنر اسلامی تبریز می باشد.